Bojkot izbora

U ovo vreme pred održavanje parlamentarnih i lokalnih izbora u Republici Srbiji, pored predizborne kampanje vode se i razgovori u javnom prostoru o mogućem bojkotu izbora. Sada ćemo da objasnimo poreklo pojma bojkot i šta je uopšte smisao bojkota izbora.

 

Bojkot, kao metod nenasilnog otpora i prekida društvenih odnosa u znak protesta a u cilju vršenja pritiska, je nastao po imenu Čarlsa Bojkota u 19.veku u Irskoj. Čarls Bojkot je bio britanski oficir koji je u jednom trenutku posle službe počeo da radi za irskog grofa od Erne. On je bio zadužen da nadzire rad seljaka i zakupaca zemlje na grofovom imanju. Zbog njegove samovolje i upornog odbijanja zahteva zemljoradnika oni su rešili da ga potpuno izoluju i ignorišu u njihovoj lokalnoj zajednici. Odbijali su da izvrše svaki njegov nalog. Nakon nekog vremena je bio prinuđen da napusti Irsku.

 

Bojkot izbora je metod ili sredstvo političke borbe koji stoji na raspolaganju opoziciji ukoliko smatra da su izborni uslovi nedemokratski i protok političkih ideja ograničen u korist vladajućih partija. Svrha neizlaska na izbore je osporavanje legitimiteta političkog i izbornog sistema a samim tim i vlasti. Obično se smatra da bojkot uspeva kada izlaznost birača na glasačkim mestima padne ispod 50%. Ali se pravi uspeh bojkota tek ogleda u dalekosežnim političkim posledicama. U izbornom sistemu Republike Srbije postoji nekoliko načina za bojkot izbora kao što su:

 

- prijavljivanje opozicione izborne liste kako bi opozicija imala kontrolore na biračkim mestima a potom bi pozvala birače da na biralištu ponište svoj glasački list,

- opozicija poziva građane sa pravom glasa da ne izlaze na izbore i ne glasaju kako bi pala izlaznost itd.

 

Posledice uspešnog bojkota izbora bi bile: destabilizacija demokratije, dodatni politički poeni i obnova kredibiliteta opozicije do sledećih izbora, pojavljivanje novih političkih ideja...itd.

 

Primeri istorijski uspešnih bojkota izbora na političkoj sceni Srbije su sledeći:

 

- neizlazak na izbore Komunističke partije Jugoslavije (skr.KPJ) od 1921. do 1941. godine koja je bila treća stranka po popularnosti u tadašnjoj Kraljevini Jugoslaviji i bila je zabranjena svih tih godina. Nakon okončanja Drugog svetskog rata i građanskog rata 1945.godine kao pobednici tih sukoba KPJ dolazi na vlast uz podršku Sovjetskog Saveza. Nakon dolaska na vlast uspostavili su novi socijalistički sistem.

 

- bojkot parlamentarnih izbora 1997. od strane opozicionih političkih stranaka koje su 2000. godine osnovale pro-zapadnu koaliciju DOS i pobedili na parlamentarnim izborima iste godine posle izvedenog puča 5.oktobra 2000.godine, nakon čega je Srbija zvanično napustila socijalistički sistem i prešla u neoliberalnu kapitalističku tranziciju.