Druga Srbija

Druga Srbija je politički pojam prisutan na srpskoj javnoj i političkoj sceni koji je nastao u političkim podelama neposredno pre Petog oktobra. Sam naziv kaže da postoji i Prva Srbija. Ideja o drugoj Srbiji je potekla od Zorana Đinđića i kružoka građanske pro-zapadne opozicije 90-tih godina 20.veka. Druga Srbija je skup političkih ideja koje su protiv svega što se vezuje za politiku režima Slobodana Miloševića i njegovih saradnika tako da je Prva Srbija oličena u politici Miloševićeve vlasti, socijalista i radikala. Sledbenici Druge Srbije među političarima, umetnicima i intelektualcima su poznatiji pod kolokvijalnim nazivom "drugosrbijanci".

Ideolog i simbol Druge Srbije je Zoran Đinđić, nekadašnji premijer i predsednik Demokratske stranke. Pored njega u drugosrbijanskim idejama prednjače političari poput Čedomira Jovanovića, Nenada Čanka, Rasima Ljajića, Vesne Pešić i mnogi drugi politički lideri i pripadnici nekadašnjeg DOS-a ( Demokratska opozicija Srbije). Tu se takođe ubrajaju mnogi glumci pa i neki koji imaju političke ambicije poput Sergeja Trifunovića i Branislava Lečića, tu su i neke gospođe koje predvode nevladin sektor a koje su se istakle kao vredni saradnici Haškog tribunala, pisci poput Vuka Draškovića, Svetislava Basare, Dušana Kovačevića itd.

Korpus Ideologija koje su vezane za političku misao Druge Srbije su sledeće:

  

- liberalna demokratija,

- neo-liberalni kapitalizam,

- evroatlantizam, 

- globalizam,

- kosmopolitizam, 

- socijalni liberalizam,

- ideologija LGBT pokreta,

- ideologija ljudskih prava,

- autošovinizam,

- anti-nacionalizam,

- pacifizam,

- pro-jugoslovenske težnje.

Druga Srbija je kao i Prva Srbija nastala od uticajnih komunističkih porodica iz vremena vladavine Saveza komunista Jugoslavije. Među prvim značajnim klicama Druge Srbije su čuveni liberali u srpskom Savezu komunista: Marko Nikezić i Latinka Perović koja će kasnije postati funkcioner Liberalno demokratske partije Čedomira Jovanovića (LDP je osnovana posle razlaza Jovanovića sa Demokratskom strankom 2005.godine). Godine 1972. došlo je do sukoba liberalnih komunista sa starom gardom SKJ nakon čega je Titova partijska mašinerija izvršila čistku liberala među kojima su vodeći bili gore pomenuti članovi.

Sledeća tačka u razvoju Druge Srbije je bila Osma sednica Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije 1987.godine na kojoj je došlo do sukoba struje oko šefa partije Slobodana Miloševića i sa druge strane pristalica Ivana Stambolića koji je bio u tom trenutku predsednik socijalističke Srbije. Pobedu je odneo Milošević nakon čega je otpočela njegova dominacija u partiji i vladavina Srbijom. Iz tog jezgra komunističke partije oko Stambolića nastaće najveći protivnici vladavine Slobodan Miloševića u godinama koje su dolazile. Tokom 1990-tih u toku raspada Jugoslavije nastao je anti-ratni pokret u opozicionim  strankama poput DS, SPO, Građanskog saveza itd. koje su krivile Miloševića za rat, sankcije i socijalnu bedu. 

Punu dominaciju političkom scenom Srbije ovaj politički blok otpočinje nakon revolucije i puča 5.oktobra 2000. godine i iznuđene pobede DOS-ovog predsedničkog kandidata Vojislava Koštunice uz podršku zapadnih centara moći kada je pod pritiskom masovnih demonstracija i oružanih upada u državne institucije (Narodna banka, Uprava carine, Ustavni sud, policijske stanice itd.) Slobodan Milošević priznao pobedu Koštunici i povukao se sa vlasti. Ubrzo se održavaju vanredni parlamentarni izbori u decembru 2000. na kojima je drugosrbijanski blok tj. DOS odneo pobedu sa preko 64% osvojenih glasova. 

Kasnije su nastale podele u DOS-u između nacionalno-konzervativne struje oko predsednika Koštunice i drugosrbijanske struje oko tadašnjeg premijera Srbije Zorana Đinđića. Nakon atentata 12.marta 2003. godine u kojem je ubijen Zoran Đinđić počela je borba oko vlasti između nekada vodećih stranaka DOS-a: Koštuničinog DSS-a (Demokratska stranka Srbije) i Đinđićevog DS-a. Te stranke će se u narednim godinama smenjivati na vlasti da bi ih 2012. godine skrajnula sa političke scene Srpska napredna stranka (SNS) koja je tada dobila predsedničke i parlamentarne izbore. SNS je inače nastala od radikala Vojislava Šešelja koji su bili ključna podrška Slobodanu Miloševiću i činili ono što se naziva Prva Srbija.

Kasnije je SNS preuzela neke elemente drugosrbijanske politike međutim i dalje opstaje na vlasti zahvaljujući negativnim posledicama drugosrbijanske (dosovske) vladavine od 2000. do 2012. kao što su: masovne privatizacije i otpuštanja, bezakonje, korupcija, protivustavno ukidanje društvene svojine i otimanje fabrika od radnika, put u Evropsku uniju po svaku cenu, nacionalna poniženja (saradnja sa Hagom zbog koje je uhapšeno i izručeno Hagu mnogo srpskih oficira i državljana, priča o ratnim zločinima), slabljenje sistema socijalne zaštite, slabljenje vojske, raspad zajednice Srbije i Crne Gore, proglašenje nezavisnosti Kosova, medijska hajka protiv neistomšljenika ...itd.

Biračko telo Druge Srbije čine uglavnom dobrostojeći slojevi društva srednje i više klase koji uglavnom imaju uporište u Beogradu (sve manje) i drugim gradskim centrima. Sledbenici drugosrbijanskih političkih organizacija su u proseku viskoobrazovani i imaju bolji životni standard u odnosu na mase ljudi iz nižih slojeva koji uglavnom glasaju za političke opcije koje pripadaju tzv. Prvoj Srbiji. 

Poznate drugosrbijanske političke organizacije su:

- Demokratska stranka (DS),

- Liberalno-demokratska partija (LDP),

- Pokret slobodnih građana (PSG),

- Srpski pokret obnove (SPO),

- Stranka slobode i pravde (SSP),

- Narodna stranka ( NS),

- Savez za Srbiju (SZS),

- Demokratska opozicija Srbije (DOS),

- G -17+ (kasnije Ujedinjeni regioni Srbije),

- Liga socijaldemokrata Vojvodine (LSV),

- Helsinški odbor za ljudska prava,

- Centar za kulturnu dekontaminaciju,

- Libertarijanski klub,

- Komitet pravnika za ljudska prava (YUCOM)...

.... i mnoge nevladine organizacije koje promovišu zaštitu ljudskih i manjinskih prava, feminizam, NATO pakt, evropske integracije, parlamentarnu demokratiju itd.